Kimisi enflasyon var diyor, kimisi yok diyor. Günlük hayatta tükettiğimiz herşeyin fiyatını etkileyen enflasyon neden oluşuyor? Enflasyonun iki temel nedeni vardır. Bu nedenler talep enflasyonu ile maliyet enflasyonu olarak adlandırılır.

Talep Fazlalığı

Talep enflasyonu, değişik durumlarda oluşabilir. Örneğin, bir ülkenin dış ticaret açığı yani ithalatının ihracatından fazla olması ya da iç ve dış borçlarının yükselmesi para ihtiyacına yol açar. Bu ihtiyaç karşılıksız para basma durumunu doğurur. Karşılıksız para, merkez bankalarının ulusal para biriminin döviz kurlarına göre sabit ve eş değer olmasından vazgeçip bol para basarak piyasaya arz etmesidir. Bu nedenle bir ürün piyasada bollaştığında nasıl değeri düşerse ulusal paranın da değeri döviz karşısında düşer. Paranın değerinin düşmesi;  aynı parayla daha az mal alınması durumunu yaratır ki bu bir enflasyondur, yani malın değeri artmasa bile alım gücü düştüğü için mal değerlenmiş olur. Piyasada oluşan para bolluğu nedeniyle tüketiciler mal ve hizmet satın almaya yönelir. Dolayısıyle talep enflasyonu başlar.

Maliyet Fazlalığı

Mala olan talebe rağmen, ülke arzı talebi karşılayacak durumda olmayabilir. Bir birim malı çok sayıda insan talep ettiği için malın fiyatı doğal olarak yükselir. Bu da enflasyonun bir başka aşamasıdır. Talebin yüksek olması, daha fazla üretim ve daha fazla arz demektir. Bunun için üretim sektörü, daha çok makine, yatırım malı, iş gücü talebi yaratır. Bu durumda üreticinin iş gücü, makine maliyetleri artar ve bu artış üretilen malın fiyatına doğrudan yansır. Bu durumda da malın fiyatı yükselmeye başlar ve maliyet enflasyonu oluşur. Fiyatlarda oluşan artışlar ise para değerinin daha da düşmesine, borçların ve açıkların daha da büyümesine yol açar. Görüldüğü gibi kısır bir döngü ve zincirleme olarak birbirine eklenen olumsuz sonuçlar ortaya çıkar. Kısaca talep ve maliyet enflasyonları birbirinden bağımsız olarak ortaya çıkabilir ama sonuçlarıyla birbirlerini tetikler. Enflasyonun ortaya çıkış nedenlerini;
- Ülkeye karşılıksız olarak giren para, döviz ve altın miktarının artması,
- Fertlerin ve devletin, gelirlerinden daha çok harcamada bulunmaları,
- İklim şartlarının müsait olmayışı nedeniyle ham madde tedarikinin aksaması sonucu arzın azalması ve talep fazlalığı oluşması,
- İşçi ücretleri ve ham madde fiyatları ile kredi faiz oranlarının enflasyonun çok üzerinde seyretmesi,
- Devalüasyon veya başka nedenlerle ithal mallarının pahalılaşması,
- Kamunun mal ve hizmet üretiminin aksaması sonucu maliyetlerin artması,
- Tasarrufların yatırımlar için yeterli olmaması sonucu üretimin dar boğaza girmesi,
- Teknolojik yenilikleri ve verim artışlarını engelleyen yapısal bozukluklar ve yetersizliklerin olması olarak açıklamak mümkündür.