İnsanlar olması gerekenden daha az maaş aldıklarını düşünmeye başladıkları andan itibaren, bu düşünce onların performansını olumsuz şekilde etkiler ve stratejik hatalar yapmaya başlarlar. Ödenecek kira, faturalar, çocukların masrafları derken işin içinden çıkılmaz bir hal alır.
Asıl mesele aslında zam istemek değil. Bu yazının devamını bunu kabul ederek okumanızı tavsiye ederim. Herkes herşeyi isteyebilir. Sokaktaki dilenci de temiz bir ev ve sıcak bir aş istiyor. Püf noktası istemek ve elde etmek. Zam istemek ve hakkınız olanı elde etmek için aşağıda sıralayacağım noktalara dikkat ederseniz, zam alma ihtimalinizi oldukça arttırabilirsiniz.
1. İşinizin ortalama ne kadar maaş getirdiğini öğrenin. Herşeyin bir fiyatı olduğu gibi sizin özelliklerinize, deneyiminize sahip olan birisinin Türkiye şartlarında ortalama 3 aşağı 5 yukarı ne kadar alabileceğini araştırın. Bu konuda http://iskolig.com/ sitesinden faydalanabilirsiniz. Bu sitede insanlar isim vermeden hangi firmada ve sektörde çalışıyorlar ise bu bilgileri girip maaşlarını da ekliyorlar. Türkiye’nin her yerinden insanlar bu şekilde havuz oluşturup ortalama maaşları beliriyor. Olması gereken bir siteydi. Diğer ülkelerde örnekleri mevcut.
2. Şirketinizin hangi kriterlere göre, ne kadar sıklıkla, yılın hangi zamanlarında zam verdiğini araştırın. Bu bilgileri şirketinizin insan kaynakları bölümünden öğrenebilirsiniz.
3. Gerçekçi olun ve kendinizi iyi tanıtın. Diyelim ki BMW araba alacaksınız ve bir tane 2.el buldunuz. Temiz, az kilometre. (Bu arada geçenlerde X5 aldım, evet BMW’yi seviyorum.) Neyse, kalkıpta satıcıya Tofaş fiyatı teklif vermezsiniz. BMW’nin fiyat aralıklarına yakın bir fiyat verirsiniz ki arabayı alabilme şansınız olsun. Firmalarda böyle, yetenek gördüler mi kaçırmak istemezler. Eğer istediğiniz maaşı ve zammı alamıyorsanız, belki de temiz ve az kilometre olduğunuzu firmaya tam anlamıyla gösterememişsiniz demektir.
4. Kendinizi pazarlamaktan çekinmeyin fakat dilencilik de yapmayın. Sizin 5 çocuğunuzun olması ve boğazınıza kadar borca batmış olmanız firmanın problemi değildir. Tamam üzücü bir durum ama firma’nın genelde çok ilgisini çekmez. Firmanın ilgilendiği şey, sizin firmaya neler katabileceğinizdir. Dilenmekten ziyade niye zammı hak ettiğinizi üst kademeye anlatmaya çalışın.
5. Zam istemek için zam dönemlerini beklemeyin. Daha önceden zam isteğinizi üst kademeye bildirin ki onlarda finansal konuları dengelemek ve zam döneminde sizin payınızı ayarladıklarından emin olsunlar. Ayrıca, firma için çok önemli projede başarı sağladıysanız veya çok büyük bir problemi çözdüyseniz, zam istemenin tam sırası. Eğer ki bir işi elinize yüzünüze bulaştırdıysanız, zammı bu senelik unutun :)
6. Patron’unuzun karakterini iyi analiz edin ve onu tanımaya çalışın. Bazı müdürler ani satış rakamlarıyla daha fazla ilgilenirken bazıları uzun vadeli fakat firma yararına olan çalışmalara önem verirler.
7. İlk zam isteyen siz değilsiniz. Son da siz olmayacaksınız. Siz her ne kadar zam istemeye alışık değil ve sıkılıyorsanız, patronunuz muhtemelen bu duruma alışıktır. Gerekçelerinizi bir araya getirin ve cesaretinizi toplayın. En kötü hayır cevabını alırsınız. Dünyanın sonu değil. Sonuçta işsiz kalmaktan daha iyi bir seçeneğiniz var.
